گبه دستباف مثل یه تابلو از زندگیه که زیر پاهامون پهن شده. هر تارش نشونه‌ی هنر، صبر و روحیه‌ی ساده‌ی عشایره.
اما برای اینکه این زیبایی سال‌ها تازه و زنده بمونه، باید یاد بگیریم چطور درست ازش مراقبت کنیم.
در این مقاله از بلاگ رنگی گبه، تمام نکات مهم نگهداری، تمیز کردن و لکه بری گبه دستباف رو به زبان ساده برات جمع کردیم.
🧶 ۱. بررسی اول: شناخت نخ و نوع رنگ گبه
اول از همه بدون از چی بافته شده.
گبه‌های اصیل معمولاً از پشم طبیعی و با رنگ‌های گیاهی ساخته می‌شن.
- پشم، مقاومه ولی به رطوبت حساسه.
- رنگ‌های گیاهی در برابر مواد شیمیایی آسیب‌پذیرترند.
بنابراین هرکاری می‌خوای بکنی (شست‌وشو یا لکه‌بری)، باید ملایم و کنترل‌شده انجام بشه.
🧺 ۲. مراقبت روزمره؛ چند عادت ساده اما حیاتی
▪ جاروکشی منظم
هفته‌ای یک تا دو بار با جاروی مکنده‌ی معمولی (بدون برس چرخ‌دار) سطح گبه رو تمیز کن تا گردوغبار به عمق بافت نره.
▪ برگردوندن جهت فرش
هر سه ماه یه بار جهت پهن‌شدن گبه رو عوض کن تا فشار و نور به‌صورت یکنواخت پخش بشه.
این کار از ساییدگی یکنواخت جلوگیری می‌کنه.
▪ پرهیز از نور مستقیم خورشید
نور مستقیم باعث کم‌رنگ شدن رنگ‌های گیاهی میشه؛ پس اگر گبه کنار پنجره‌ست، پرده‌ی نازک یا فیلتر نور فراموش نشه.
💧 ۳. لکه‌بری فوری؛ واکنشِ سریع، نجاتِ طرح!
هر وقت مایعی روی گبه ریخت:
- با پارچه‌ی سفید تمیز، مایع رو سریع جذب کن (نمال).
- در صورت نیاز، محلول آب ولرم + چند قطره مایع ظرفشویی ملایم درست کن.
- گوشه‌ی پارچه رو در محلول بزن و نقطه‌ای تمیز کن، سپس با پارچه‌ی خشک فشار بده تا رطوبت گرفته بشه.
برای لکه‌های چای، قهوه یا میوه از ترکیب سرکه سفید + آب (به نسبت ۱ به ۲) استفاده کن، اما همیشه اول روی گوشه‌ی پنهان امتحان کن.
☀️ ۴. شست‌وشوی فصلی (سالانه)
گبه رو معمولاً هر ۶ تا ۱۲ ماه یک‌بار تمیز عمیق می‌کنن.
اگر خودت می‌خوای انجامش بدی:
- گبه رو روی سطح صاف (ترجیحاً سنگ یا موزاییک صاف) پهن کن.
- با برس نرم و آب سرد (نه گرم) و شامپوی مخصوص فرش دستباف تمیز کن.
- آبکشی با دوش سرد انجام بده تا هیچ کف یا مواد شوینده باقی نمونه.
- برای خشک‌کردن، دور از نور مستقیم آفتاب و ایستاده در سایه قرار بده تا از تغییر شکل جلوگیری بشه.
⚠️ اگر گبه قیمت بالایی داره یا رنگ طبیعی داره، بهتره شست‌وشو رو بسپری به خشکشویی تخصصی فرش دستباف.
🪡 ۵. رفع آسیب و چروک
اگر گوشه‌های گبه بالا اومدن یا موج‌دار شدن، می‌تونی گبه رو کمی مرطوب کرده، از پشت روی سطح صاف قرار بده و با پارچه‌ی ضخیم و جسم سنگین (کتاب یا تخته) چند ساعت بذار بمونه تا شکل اولیه برگرده.
برای پوسیدگی یا زدگی، حتماً ببرش پیش مرمت‌کار فرش دستباف.
🌿 ۶. انبار و نگهداری بلندمدت
اگر مدتی از گبه استفاده نمی‌کنی:
- اون رو لوله کن (نه تا) و در کیسه‌ی پارچه‌ای بپیچ.
- در محیط خشک و خنک، دور از رطوبت و آفت نگهداری کن.
- چند برگ تنپال یا نفتالین طبیعی (مثل اسطوخدوس خشک) داخلش بذار تا بید نزنه.
💫 جمع‌بندی
گبه دستباف مثل موجود زنده‌ست — نفس می‌کشه، گرما می‌ده و با گذر زمان زیباتر میشه.
با کمی توجه و مراقبت، می‌تونه سال‌ها بخش جدایی‌ناپذیر خونت بمونه.
یه گبه ساده جادو می‌کنه. ✨
